Tiểu đoàn Tên lửa 77, Trung đoàn 257 Đơn vị bắn rơi tại chỗ 3 “siêu pháo đài bay” B-52
QPTĐ-Tiểu đoàn Tên lửa 77 nằm trong đội hình chiến đấu của Trung đoàn 257, Sư đoàn Phòng không 361, Quân chủng Phòng không-Không quân, được thành lập ngày 13/11/1965. Trải qua hơn 50 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Tiểu đoàn đã tham gia chiến đấu 150 trận, bắn rơi 25 máy bay Mỹ các loại. Đặc biệt, trong Chiến dịch 12 ngày đêm “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” cuối tháng 12/1972, cán bộ, chiến sĩ đơn vị đã anh dũng chiến đấu, bắn rơi 5 máy bay địch, trong đó có 4 chiếc B-52 (3 chiếc rơi tại chỗ).
Tiểu đoàn 77, Trung đoàn 257, Sư đoàn Phòng không 361, Quân chủng Phòng không-Không quân
luôn sẵn sàng chiến đấu bảo vệ bầu trời Thủ đô.
Một trong 2 Tiểu đoàn bắn rơi tại chỗ nhiều B-52 nhất
Anh hùng LLVT nhân dân, Đại tá Đinh Thế Văn, nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn Tên lửa 77, Sư đoàn Phòng không 361 kể lại cho chúng tôi nghe những trận chiến đấu ác liệt của bộ đội tên lửa do ông chỉ huy trong 12 ngày đêm cuối năm 1972, góp phần cùng các lực lượng đập tan Cuộc tập kích chiến lược bằng B-52 ném bom hủy diệt Hà Nội, Hải Phòng và một số địa phương trên miền Bắc (Chiến dịch Lai-nơ-bếch-cơ II) của đế quốc Mỹ. Đã ở vào tuổi xưa nay hiếm, song ông vẫn nhớ rõ diễn biến của từng trận đánh.
19 giờ 42 phút ngày 18/12/1972, khi 3 tốp B-52 mang ký hiệu 566, 567, 569 cất cánh từ Gu-am và U-ta-pao phối hợp với Tập đoàn không quân số 7 đang từ Tây Bắc bay thẳng vào Hà Nội, Tiểu đoàn 77 nhận được lệnh của Trung đoàn tập trung hỏa lực tiêu diệt máy bay địch. Đơn vị 2 lần phóng tên lửa, song không đạt được kết quả. Ngay đêm đó, Tiểu đoàn trưởng Đinh Thế Văn hội ý chỉ huy để làm rõ vì sao chưa bắn rơi được B-52? Anh em chỉ ra rằng, hiệu suất chiến đấu thấp là do Tiểu đoàn đánh độc lập, chưa phối hợp hiệp đồng tốt với các đơn vị bạn, chưa đánh xa, thiếu tập trung hỏa lực, chưa tranh thủ phát sóng sục sạo mục tiêu… Rút kinh nghiệm kịp thời, ngay hôm sau, Tiểu đoàn trung thành với cách đánh sở trường, đồng thời, vận dụng linh hoạt cách đánh của Quân chủng và Sư đoàn. Cụ thể, phân biệt và bám sát chính xác dải nhiễu B-52 từ xa, đánh ở cự ly hiệu quả nhất, hoàn chỉnh cách đánh 3 điểm, tích cực tạo điều kiện sử dụng cách đánh vượt nửa góc, phát huy đánh bồi, đánh nhồi, tiêu diệt nhiều máy bay địch.
Sáng sớm ngày 19/12, B-52 tiếp tục đánh phá ác liệt các mục tiêu. 4 giờ 30 phút, Đinh Thế Văn ra lệnh cho Đài 2 phát sóng. Nhận được lệnh, sỹ quan điều khiển Nguyễn Văn Đức và các trắc thủ: Phạm Hồng Hà, Lưu Văn Mộc, Đỗ Đình Tân phát sóng, kiên trì sục sạo, đã phát hiện được tín hiệu B-52 ở cự ly 28km. Tiểu đoàn trưởng quyết định đánh bằng phương pháp vượt nửa góc. Bình tĩnh, tự tin vào cách đánh sở trường của mình, kíp chiến đấu chuyển sang chế độ bám sát tự động cả 3 màn hiện sóng. Được lệnh của Tiểu đoàn trưởng, sỹ quan điều khiển phóng 2 quả đạn và mưu trí hiệp đồng chặt chẽ điều khiển quả đạn nổ trúng mục tiêu. Chiếc B-52 bốc cháy rơi xuống cánh đồng xã Tam Hưng, huyện Thanh Oai. Đó là một trong 21 chiếc B-52 xuất phát từ căn cứ U-ta-pao (Thái Lan) lúc 2 giờ sáng ngày 19/12/1972, đi ném bom một số mục tiêu tại Hà Nội (trong đó có Đài phát thanh Tiếng nói Việt Nam). Đây là chiếc B-52 thứ 2 bị bắn rơi tại chỗ trong 12 ngày đêm.
Ngày 22/12/1972, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đến thăm Tiểu đoàn 77, khi cán bộ, chiến sĩ đơn vị đang khẩn trương làm công tác chuẩn bị chiến đấu và ngụy trang trận địa. Sau khi thăm hỏi, Đại tướng đặc biệt khen ngợi chiến công xuất sắc của đơn vị đã bắn rơi tại chỗ 3 chiếc B-52 và chỉ thị cho Tiểu đoàn chủ động đánh địch, thực hiện mưu trí, sáng tạo, bí mật, bất ngờ, đoàn kết, hiệp đồng thật tốt với quân và dân Hà Nội, quyết tâm tiêu diệt nhiều máy bay địch hơn nữa, bảo vệ vững chắc Thủ đô Hà Nội.
Với những thành tích đặc biệt xuất sắc, Tiểu đoàn Tên lửa 77 và 2 đồng chí: Đinh Thế Văn, Nghiêm Xuân Danh vinh dự được Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân.
Phát huy truyền thống đơn vị Anh hùng
Hiện nay, Tiểu đoàn Tên lửa 77 được giao nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, quản lý, bảo vệ vững chắc vùng trời Tây Bắc Thủ đô Hà Nội và các mục tiêu được giao trong mọi tình huống. Cùng với đó, phối hợp với các đơn vị quân đội cùng các lực lượng giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn đóng quân.
Chúng tôi đến thăm Tiểu đoàn Tên lửa 77, thời điểm đơn vị đang đẩy mạnh thực hiện đợt thi đua cao điểm chào mừng Kỷ niệm 45 năm Chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” (12/1972-12/2017). Trên trận địa, cán bộ, chiến sĩ Trung đội Bệ phóng, Đại đội 2 đang thục luyện thao tác tháo, nạp đạn tên lửa. Trong cái nắng hanh hao, từng chiến sĩ kíp chiến đấu 1 tay thoăn thoắt thực hiện các động tác một cách thuần thục, ai nấy áo ướt đẫm mồ hôi. Thiếu úy Vũ Tất Thành, Trung đội trưởng chia sẻ: “Càng gần đến dịp kỷ niệm 45 năm Chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không”, chúng tôi càng thêm tự hào về những chiến công mà bộ đội Phòng không-Không quân và nhân dân ta đã giành được trong kháng chiến.
Chính vì vậy, mặc dù việc tháo, nạp đạn khá vất vả, đòi hỏi bộ đội phải có thể lực và sức khỏe tốt, song tất cả đều không ngại khó, ngại khổ, quyết tâm hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ. Trong buổi tập hôm nay, kíp chiến đấu 1 hoàn thành tháo đạn tên lửa trong 4 phút 20 giây (đạt giỏi); kíp chiến đấu 2 nạp đạn trong 2 phút 30 giây (đạt cận giỏi)”.
Cùng thi đua với Trung đội Bệ phóng, bộ đội Vọng quan sát bám sát trận địa, quan sát ngày đêm, kịp thời phát hiện, nhận dạng mọi phương tiện tập kích đường không của địch, báo cáo kịp thời về Sở chỉ huy Trung đoàn và các đơn vị hiệp đồng. Trung úy QNCN Quách Văn Dũng, Tiểu đội trưởng cho biết: “Chúng tôi huấn luyện cho các trắc thủ nắm chắc tính năng kỹ thuật của khí tài; tính năng, cách nhận dạng các phương tiện bay; hướng, cự ly, độ cao bay…trong 28 giờ/tuần. Chính vì vậy, anh em đều thuần thục các động tác, đủ sức hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao”.
Được biết, trong những ngày này, cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn Tên lửa 77 đang thực hiện các nội dung, chỉ tiêu thi đua giành “3 nhất”: Nhận thức, trách nhiệm, ý chí quyết tâm cao nhất; thực hiện nhiệm vụ đạt kết quả cao nhất; xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật nghiêm nhất. Đại úy Trần Đình Dương, Chính trị viên Tiểu đoàn chia sẻ: Trong năm, đơn vị đã hoàn thành toàn diện nhiệm vụ trên các mặt công tác. Trong đợt thi đua cao điểm này, đơn vị đẩy mạnh giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc, ý chí cách mạng tiến công, tinh thần quyết chiến, quyết thắng và những chiến công oanh liệt của quân và dân ta trong các cuộc kháng chiến “thần thánh” gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”… Hơn 50 năm, một chặng đường quyết thắng, cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn hôm nay tiếp tục phát huy truyền thống Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, quyết tâm xây dựng theo hướng “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, góp phần cùng LLVT Thủ đô Hà Nội bảo vệ vững chắc Thủ đô trong mọi tình huống.
Ngọc Quang
