Trên quê hương cách mạng Sài Sơn
Xã Sài Sơn, huyện Quốc Oai, mảnh đất địa linh nhân kiệt, giàu truyền thống cách mạng, nơi ra đời chi bộ đảng đầu tiên của tỉnh Sơn Tây (cũ), là ATK của Xứ ủy Bắc kỳ, vinh dự được Bác Hồ về thăm và làm việc trong những ngày đầu toàn quốc kháng chiến.
Dân quân xã Sài Sơn trong diễn tập chiến đấu phòng thủ.
NƠI GHI DẤU LỊCH SỬ
Sài Sơn- một trong những vùng quê thanh bình, yên ả của xứ Đoài, từng được nhắc đến trong bài thơ “Đôi mắt người Sơn Tây” của nhà thơ Quang Dũng: “Bao giờ trở lại đồng Bương Cấn/Về núi Sài Sơn ngắm lúa vàng/Sông Đáy chậm nguồn qua phủ Quốc/Sáo diều khuya khoắt thổi đêm trăng…”. Vào những năm 1930, khi chưa có xóm làng nào trong Tổng Lật Sài (Sài Sơn ngày nay) có cơ sở cách mạng, thì không ít người dân vùng núi Thầy đã sớm được giác ngộ cách mạng. Từ một vài chiến sĩ hoạt động trong quần chúng nhân dân, phong trào cách mạng đã lan rộng và chi bộ đảng đầu tiên của tỉnh Sơn Tây đã ra đời tại đây năm 1938.
Chúng tôi may mắn được gặp một hội viên Đội Tự vệ cứu quốc của Mặt trận Việt Minh Đa Phúc- Tổng Lật Sài, trực tiếp tham gia cướp chính quyền ở phủ Quốc Oai ngày 17/8/1945, đó là cụ Nguyễn Quang Đàn, ở thôn Đa Phúc. Ở tuổi 93, với 68 năm tuổi Đảng nhưng cụ Đàn vẫn nhớ như in chuyện hình thành phong trào cách mạng và việc thành lập chi bộ đảng đầu tiên ở xã Sài Sơn: Thời kỳ lúc bấy giờ có 3 đồng chí là Đào Văn Tiễu, Phan Trọng Tuệ, Nguyễn Đình Thỏa, là nòng cốt được trên điều về để gây dựng cơ sở, được quần chúng tin tưởng nên đã thành lập được một Tổ Cộng sản Đa Phúc, sau này gọi là Chi bộ lâm thời. Xứ ủy Bắc kỳ thấy địa phương có phong trào hoạt động cách mạng sôi nổi, mới ký quyết định công nhận là Chi bộ. Đến tháng 10-1940, Chi bộ Đa Phúc phát triển thêm hai cơ sở đảng ở Phúc Thọ và Tùng Thiện, tạo nền tảng để Xứ ủy Bắc kỳ thành lập Đảng bộ tỉnh Sơn Tây. Từ năm 1944, Sài Sơn đã được chọn làm ATK của Xứ ủy Bắc kỳ và là nơi làm việc của cơ quan Báo Cứu quốc. Các đồng chí Xuân Thủy, Lê Quang Đạo đã ở, làm việc, tham gia chỉ đạo phong trào cách mạng tại địa phương. Chiều 17-8-1945, dân quân tự vệ Sài Sơn và nhân dân khu vực Hoàng Xá, Thạch Thán chung quanh phủ Quốc Oai phối hợp cùng lực lượng từ Chương Mỹ lên, hoàn thành việc đánh chiếm phủ Quốc Oai. UBND Cách mạng lâm thời Phủ được thành lập. Từ ngày 18 đến 20-8-1945, cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở tất cả các làng trong tổng Lật Sài diễn ra nhanh gọn, thành công.
Đặc biệt, ngày 10/11/1946, Sài Sơn vinh dự được Bác Hồ về thăm và căn dặn cán bộ, động viên nhân dân tích cực kháng chiến và bảo vệ tốt di tích của quê hương Sài Sơn. Từ ngày 3/2/1947 đến 2/3/1947, Bác Hồ đã về ở và làm việc tại khu chùa Một Mái, trực tiếp chỉ đạo cuộc kháng chiến chống Pháp xâm lược vừa bùng nổ ở Thủ đô Hà Nội trong giai đoạn này. Các đồng chí Trường Chinh, Võ Nguyên Giáp... thường đến chùa Một Mái báo cáo tình hình, xin chỉ thị của Bác. Bác cùng các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước giải quyết các công việc tài chính, nội vụ, quốc phòng tại đây. Nơi Bác ở, nay là Nhà lưu niệm với những hiện vật quý còn in dấu của Người như: chiếc bàn gỗ nhỏ, chiếc máy chữ cũ bên ngọn đèn dầu, ngày đêm Bác tự tay đánh máy nhiều tài liệu quan trọng, ký duyệt nhiều sắc lệnh quan trọng của Chính phủ.
SÀI SƠN HÔM NAY
Phát huy truyền thống, cán bộ, nhân dân và LLVT xã Sài Sơn ngày nay nỗ lực xây dựng quê hương, phát triển kinh tế-xã hội để nâng cao đời sống nhân dân. Kinh tế-xã hội của xã tiếp tục phát triển, nhiều chỉ tiêu đã đạt và vượt kế hoạch đề ra, thu nhập bình quân đầu người ước đạt 30 triệu đồng/năm. Tỷ lệ hộ nghèo năm 2015 đã giảm xuống còn 212 hộ chiếm 3,5%. Xã được Thành phố công nhận đạt chuẩn nông thôn mới...Song song với nhiệm vụ phát triển kinh tế, Đảng bộ xã Sài Sơn luôn chú trọng công tác xây dựng LLVT xã vững mạnh, làm nòng cốt trong các hoạt động bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Ban Chỉ huy quân sự xã Sài Sơn từ năm 2010 đến 2014, liên tục được Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội tặng đạt danh hiệu Đơn vị Quyết thắng, tiếp tục ghi thêm những thành tích mới, tô thắm thêm bảng vàng truyền thống xã nhà.
Sài Sơn hôm nay đang thay da đổi thịt từng ngày. Trên địa bàn xã đang triển khai nhiều dự án lớn để phát triển du lịch, nhằm khai thác, phát huy giá trị khu di tích Chùa Thầy được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt. Đó là cơ sở, để Sài Sơn khơi dậy nguồn lực, phấn đấu trở thành một vùng quê năng động vươn lên trong tương lai.
Phúc Nguyên
