QPTĐ-Khi nhắc đến Hà Nội, mà đặc biệt là mùa của những chùm sấu trĩu nặng, nhà văn Băng Sơn trong tác phẩm “Thú ăn chơi người Hà Nội” từng nói đến “Canh sấu mùa Hè”.
Hàng sấu già trên phố Phan Đình Phùng
Ông viết: “Hà Nội ăn rau muống quanh năm, nhưng có lẽ chỉ mùa này, quả sấu đầu mùa mới làm món nước rau luộc ngon đến thế, không kể sợi rau xanh rờn còn được chấm vào bát nước mắm dầm sấu, có cùi sấu màu vàng nhạt pha màu xanh nhạt cùng vị chua không gắt như chanh như giấm”. Rồi thì: “Bàn tay thiếu nữ Hà thành khéo léo làm được đủ món cơm lành canh ngọt, từ cá kho tộ đến thịt đông ngày Tết. Nhưng khoan nói đến những cao lương mỹ vị hay những món tỉ mỉ công phu, trong cái tiết trời gắt gỏng của mùa hoa đỏ, “bát canh sấu ngọt mà thanh, chua mà dịu, trong vắt vẫn đậm đà” như cứu tinh cho một ngày lao động ướt đẫm mồ hôi”. Uống canh sấu không chỉ để sảng khoái ngay trong một trưa hè oi bức, mà còn để nhớ lâu hơn hương vị đặc biệt thanh thanh từ quả sấu dầm-tạo nên một thức quà đặc trưng đậm nét Hà Nội.
Hiện nay, ở bất cứ đâu của Hà Nội ta cũng dễ dàng bắt gặp hình ảnh quen thuộc của cây sấu nhưng có lẽ nhiều và đã tạo thành nét riêng độc đáo của Hà Nội thì chính là hàng cây sấu có tuổi đời hơn trăm tuổi sừng sững ở cung đường lõi của Thủ đô, đó là Phan Đình Phùng. Những cây sấu ở đây không những có tuổi đời lâu năm (với chiều cao lên tới gần 30 mét, chiều ngang 1 người ôm không xuể) mà còn được trồng thẳng hàng, quanh năm tỏa bóng mát, khiến con đường trở nên lãng mạn hơn bao giờ hết.
Dù Hà Nội có những thời điểm tiết trời tới hơn 40 độ thì chỉ cần đi qua những tán cây sấu Phan Đình Phùng, mọi nắng nóng ở lại phía trên ngọn cây, phía dưới lúc này là không khí hoàn toàn trái ngược, râm mát, khiến người người đi qua đều cảm thấy được hạ nhiệt và thoải mái lạ thường. Vào những buổi sớm tinh sương, rồi mùa Thu Hà Nội, đặt chân đến nơi này, ta bắt gặp cảm giác rất khác, lãng mạn và trong trẻo đến lạ thường. Những tia nắng nhảy nhót xuyên qua tán cây, chiếu xuống con đường. Hé ánh mắt nhìn lên cao ta có cảm giác ánh sáng ấy lấp lánh như muôn ngàn ánh sao không ngừng nhảy nhót, để rồi bất giác liên tưởng về một thế giới đầy cổ tích nằm giữa Hà Nội vừa cổ kính vừa tấp nập và nên thơ.
Mùa Hè, hàng cây đan cài, tạo nên không gian mát mẻ, đến mùa lá rụng, hàng sấu già Phan Đình Phùng lại tạo nên không gian rất lãng mạn. Chẳng thế mà vào mùa này, có rất nhiều nam thanh, nữ tú, chọn những bộ quần áo đẹp nhất hội tụ về nơi này để lưu giữ những khoảnh khắc thanh xuân với cây cổ thụ và lá rụng-nơi đất kinh thành.
Chính vì sấu có sức sống mãnh liệt, phù hợp với nhiều loại đất và khí hậu khác nhau nên người Hà Nội rất thích trồng sấu. Cây vừa có biên độ sinh thái rộng, có khả năng phòng hộ cản gió, cản mưa tốt nhưng điều đáng nói là sản phẩm từ sấu rất hữu dụng. Này nhé, lá sấu vừa có thể dùng trong các món ăn gỏi, thì đến quả, ta vừa có thể tạo nên hương vị bát canh thanh mát mùa Hè; lại vừa làm được ô mai-làm quà cho người thân, bạn bè; và chế biến ra thức uống tuyệt hảo khi kết hợp với đá, có khả năng làm dịu cơn nóng bức mùa Hè ngay lập tức nhưng vẫn bảo đảm vitamin cho người sử dụng, đồng thời, tăng thu nhập kinh tế cho người trồng...
Vào buổi chiều nào đó bạn nhé, hãy lên xe và đi chậm rãi dọc các tuyến đường Thanh Niên, Phan Đình Phùng..., ngắm nhìn những căn biệt thự cổ kính nằm san sát nhau khuất sau những tán cây sấu cổ thụ và cảm thụ về Hà Nội. Đôi khi vào đúng thời điểm, bạn còn được nghe tiếng chuông ngân nga từ nhà thờ Cửa Bắc có gần 150 tuổi hòa nhịp... Dù là khó tính thế nào, dù là còn trăn trở bởi bộn bề của cuộc sống thì khoảnh khắc đó thôi, bạn sẽ tìm thấy sự yên bình đến lạ thường, để rồi thêm trân trọng cuộc sống, yêu thương con người và yêu mảnh đất Kinh kỳ ngàn năm.
Hiền Mĩ
