Hương vị đất kinh kỳ
QPTĐ-Không phải món ẩm thực thuộc hàng cao lương nhưng khi nhắc đến món quà Lạc rang húng lìu đất kinh kỳ có lẽ không chỉ những người sinh ra và lớn lên tại Hà Nội mà rất nhiều người ở mọi miền Tổ quốc từng một lần thưởng thức và biết đến…
Dọc phố Bà Triệu có rất nhiều cửa hàng bán lạc rang húng lìu.
Đi dọc tuyến đường Bà Triệu, Hà Nội, ngoài cái tên quen thuộc mọi người từng gọi thì tuyến đường được xướng tên phố lạc rang húng lìu có lẽ cũng không sai. Chỉ vài trăm mét nhưng các tiệm tại đây đều treo chiếc biển xinh xinh với tên gọi- Lạc rang húng lìu cụ Vân. Món quà vặt nổi tiếng bởi cách chế biến đòi hỏi sự tỉ mỉ và thấm đượm cái tâm của người làm.
Đầu tiên là hạt lạc, để có những hạt to, mẩy vài bùi, hạt đều, mỏng vỏ không lẫn với hạt mốc, hạt lép, người ta phải tuyển lạc từ những vùng ngon nhất như Hải Hậu, Bắc Giang, Nghệ An và sẩy thật sạch.
Cùng với lạc, húng lìu cũng là yếu tố không thể thiếu với món ăn này. Thường người ta sẽ chọn các vị thảo quả như: Hồi, quế, thảo quả và đinh hương. Sau khi rang vàng, các nguyên liệu sẽ được tán nhỏ, tỉ lệ theo đó cũng tùy theo bí truyền của mỗi gia đình. Sau khi đã có các nguyên liệu cần thiết, công đoạn tẩm ướp cũng rất quan trọng. Húng lìu sắc lấy nước, lạc cũng được trần qua nước nóng sau đó tẩm với nhau, có thêm chút đường, muối… và phơi trong gió (người dùng không phơi dưới nắng vì để tránh làm lạc chảy dầu, mất vị và mùi của các hương liệu tẩm ướp), sau đó sẽ đem rang với cát vàng khi cát đã được làm nóng già.
Đây là công đoạn không khó nhưng đòi hỏi sự kỳ công, khéo léo, người chế biến phải rất chú tâm làm sao để lửa vừa phải cho lạc giòn tan, đượm vị bùi nhưng không làm mất đi lớp vỏ mỏng tang màu đỏ để cát có thể lọt vào. Vì vậy, mỗi mẻ rang thường không quá nhiều, thông thường chi khoảng 1 kg. Lạc rang xong, được rắc thêm chút húng lìu cho đượm vị, ủ chăn bông và lựa sạch các hạt không đạt chất lượng mới được đóng gói rồi tiêu thụ ngoài thị trường.
Qua tìm hiểu, vốn dĩ Lạc rang húng lìu là món quà vặt có nguồn gốc từ khi người Hoa sinh sống tại Hà Nội những năm đầu thế kỷ XX. Vào những buổi tối mùa Đông, những người bán lạc thường rao bán vào khoảng giờ nhất định để bảo đảm lạc nóng hổi, giòn tan.
Khi chiến tranh ập đến, món quà vặt vắng bóng… Sau này, năm 1963, trước số nhà 176 Bà Triệu, cửa hàng cụ Vân mở bán lại đầu tiên món ẩm thực này, điều đặc biệt nó rất ngon và tới giờ là món ẩm thực rất nổi tiếng, có mặt dày đặc ở dọc tuyến đường. Mới đầu cụ Vân bán với số lượng không nhiều, bởi cụ vẫn là công nhân nhà máy dệt và đây là công việc làm thêm để kiếm thêm thu nhập cho gia đình.
Dần dần món ăn có thương hiệu và cứ người này truyền người khác, số lượng cung cấp ra thị trường cũng nhiều hơn. Vào đầu những năm 80, khi cụ nghỉ hưu thì đây trở thành nghề chính của cả gia đình. Lạc rang húng lìu bà Vân có mặt ở khắp khu phố bắt nguồn từ như vậy. Mặc dù không phải thuộc hàng cao lương nhưng món quà được chọn để làm quà biếu cho bạn bè, người thân cũng chính là chứa đựng tâm tình, nét văn hóa của người Hà Nội.
Bạn biết đấy, vào một ngày tiết trời se se lạnh, ngồi trong không gian yên tĩnh tại con phố nhỏ Hà Nội, nhâm nhi món ẩm thực đất kinh kỳ vừa có vị thơm, ngầy ngậy, giòn giòn và thả hồn theo tiếng nhạc du dương… cái lạnh lúc này dường như bị đẩy ra ngoài cửa sổ, chỉ còn lại sự bình yên, chút thảnh thơi giữa ngày. Và cuộc sống thật thi vị từ những điều chậm chậm, bình dị như vậy.
Mĩ Hiền
