Gia tăng căng thẳng quan hệ Ukraine-Nga?

QPTĐ-Mấy năm nay, mối quan hệ Nga-Ukraine vốn “cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt” lại bị dội gáo nước lạnh sau vụ Cục An ninh Ukraine (SBU) ngày 15-5, lục soát Văn phòng Hãng tin Nga RIA Novoski và nơi sinh sống của các nhà báo làm việc cho hãng này; đồng thời bắt giữ nhà báo K.Vyshinsky, Trưởng đại diện hãng với cáo buộc phản quốc! 

Cầu Kerch nối Nga với bán đảo Crimea vừa khánh thành.

Giới truyền thông cho rằng, đây là phản ứng của chính quyền Kiev đáp trả lại Điện Kremlin tổ chức Lễ khánh thành cây cầu Kerch nối đất liền Nga với bán đảo Crimea vào sáng ngày 15-5 có sự tham dự của Tổng thống Nga V.Putin? Vậy là, ngày 15-5 xảy ra 2 sự kiện trái chiều nhau.

Từ tháng 3-2014, Tổng thống V.Putin ký Sắc lệnh sáp nhập Crimea vào Nga sau cuộc trưng cầu dân ý với hơn 95% và 97% người dân Crimea và Sevastopol đồng ý tái hòa nhập lại đất Mẹ Nga! Tiếp đến là khủng hoảng miền Đông Donbass, 2 tỉnh Donetsk và Lugansk tuyên bố độc lập, xung đột xảy ra làm hơn 10.000 người thiệt mạng, hàng triệu dân thường mất nhà cửa. Ukraine lâm vào khủng hoảng chính trị, kinh tế sa sút nghiêm trọng. 

Mỹ, phương Tây và Ukraine cáo buộc Nga “xâm lược Crimea”, “hậu thuẫn lực lượng nổi dậy miền Đông”, “âm mưu chia cắt lãnh thổ Ukraine”? Nga kịch liệt phản đối và cho rằng, Chính phủ P.Poroshenko (thân phương Tây) đang có những bước đi phiêu lưu “thân Mỹ và phương Tây, bài Nga”, hy vọng gia nhập Liên minh châu Âu (EU) và Khối quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO) là nguyên nhân chính đưa đất nước này rơi vào khủng hoảng! Các sự việc: Cách mạng đường phố Maidan (2-2014), nhập khẩu Cách mạng màu vào Ukraine, đảo chính nghị trường, lật đổ Tổng thống hợp hiến V.Yanuvych, có “bàn tay đạo diễn” của Mỹ và phương Tây!

Tại Thủ đô Kiev (15-5), nhân viên SBU khám xét trụ sở Hãng tin Nga, thẩm vấn các phóng viên và nhân viên của hãng. Phó Giám đốc SBU V.Kinoenko cho hay: Trưởng đại diện của hãng này ủng hộ phe nổi dậy Donetsk và Lugansk, sử dụng hộ chiếu Nga vì vậy ông ta mang 2 quốc tịch. Hàng tháng, K.Vyshinsky nhận 62.000 USD từ Nga nên ngoài việc bị tố tụng pháp lý, vấn đề tước quyền công dân Ukraine của ông ta cũng đang được xem xét. 

Ngay sau khi xảy ra sự việc, Đại sứ quán Nga tại Kiev đã gửi công hàm tới Bộ Ngoại giao Ukraine phản đối việc khám xét, bắt giữ phóng viên và kêu gọi Kiev kiềm chế những hành động có thể dẫn tới leo thang căng thẳng giữa 2 nước. Ngoại trưởng Nga S.Lavrov cho rằng, hành động của Kiev đối với các phóng viên RIA Novosti là “không thể chấp nhận được”, yêu cầu Ukraine “phải thả ngay tức khắc” nhà báo K.Vyshinsky; đồng thời kêu gọi Mỹ, EU, Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) nên nhận định công bằng về tình hình liên quan đến vụ việc này. 

Cũng trong buổi sáng 15-5, tại eo biển Kerch, diễn ra Lễ khánh thành cây cầu lịch sử dài 19km bắc qua biển, trị giá 4 tỉ USD, được xem là cầu dài nhất châu Âu, có quy mô lớn nhất nước Nga. Tổng thống Nga V.Putin tham dự Lễ cắt băng khánh thành và trực tiếp cầm lái chiếc xe tải Kamaz, dẫn đầu đoàn xe thông cầu. Ngồi cùng trên ca-bin xe là nhà tài phiệt A.Rotenberg-Lãnh đạo  doanh nghiệp xây dựng cầu và Giám đốc Công ty quốc doanh S.Chmezov, đồng nghiệp KGB với ông V.Putin ở Đông Đức. Hai ông này đều nằm trong danh sách trừng phạt của Mỹ.

Cây cầu Kerch được khởi công xây dựng từ tháng 2-2016, có 2 phần đường bộ và đường sắt, 4 làn xe cơ giới có thể đón 40.000 lượt ô tô mỗi ngày, vận chuyển 14 triệu lượt hành khách và 13 triệu tấn hàng hóa mỗi năm; tương lai có khoảng 94 chuyến tàu lưu thông/ngày vào năm 2019. “Cây cầu này sẽ giúp phát triển kinh tế của Crimea và Sevastopol với tốc độ phát triển mới và chất lượng mới, đồng thời nâng cao mức sống người dân”-Tổng thống V.Putin nhấn mạnh. 

Với người dân Crimea và nước Nga, cây cầu là biểu tượng của lòng tự tôn dân tộc và tinh thần yêu nước, thể hiện ý chí quật cường, không chịu khuất phục của các dân tộc Nga trước đòn trừng phạt của Mỹ và phương Tây. Tổng thống V.Putin cũng gửi đi thông điệp, việc Nga sáp nhập Crimea là một tất yếu, không thể đảo ngược! Crimea mãi mãi không bao giờ quay trở về Ukraine! Đây cũng là ước nguyện của Sa hoàng Nicholas II vào đầu thế kỷ XX và Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô J.Stalin đưa ra vào năm 1930 nhưng do những hạn chế lịch sử, dự án về cây cầu không được thực hiện. 

Cây cầu Kerch được xây dựng với 400 tấn kim loại cho mỗi trụ cầu, tổng toàn bộ sắt thép công trình có thể xây được 32 tòa tháp Eiffel hùng vĩ của nước Pháp. Từ đây, bán đảo Crimea bớt phụ thuộc vào giao thông đường biển, đường không, nhất là phải đi phà vào mùa Đông băng giá. Được biết, Tổng thống Nga đã trực tiếp chỉ đạo hoàn thành thông xe cầu vào “Ngày Chiến thắng” (9-5), sớm hơn kế hoạch 6 tháng. 

Ukraine đã có những phản ứng tiêu cực về sự kiện Crimea và cây cầu Kerch. Kiev cho rằng, Ukraine đã bị thiệt hại hàng chục triệu USD/năm do tàu thuyền bị cản trở đi lại và hủy hoại môi trường. Tổng thống P.Poroshenko cáo buộc Nga vi phạm luật pháp quốc tế! Kiev khởi kiện Moskva lên Tòa án Trọng tài quốc tế. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ H.Nauert cho rằng, việc xây cầu không chỉ “củng cố việc xâm lược và chiếm đóng của Nga đối với Crimea mà còn ảnh hưởng đến vận tải đường biển”.

Bộ Ngoại giao Anh, EU lên tiếng chỉ trích Nga xây dựng cầu. Một số phần tử cực đoan phương Tây kêu gọi Ukraine tấn công quân sự phá hủy cầu! Người đứng đầu chính quyền Crimea S.Aksenov lên tiếng: “Trong vòng 4 năm qua, nước ta (Nga) đã xây được một cây cầu đặc biệt, một sân bay hiện đại, nối tuyến năng lượng, tuyến đường ống dẫn khí đốt, xây trường học và nhà trẻ mới, hoàn thiện các nhà máy điện mới, xây đường cao tốc, hiện đại hóa ngành Công nghiệp, Năng lượng, Nông nghiệp, cơ sở hạ tầng”, trong khi chính quyền Kiev cắt điện, cắt nước, ngừng cung cấp dịch vụ cho người dân Crimea! 

Hiện, bán đảo Crimea và Biển Đen đã sớm trở thành căn cứ quân sự mạnh của Nga, là đại bản doanh của Hạm đội Biển Đen với hơn 200 đơn vị vũ khí, trang bị mới; 40 tàu ngầm, tàu chiến; hơn 30 máy bay chiến đấu các loại; 140 xe tăng, xe bọc thép và các hệ thống phòng không, tên lửa hiện đại gồm S-300, S-400, Bastion, Bal, Buk-M2, Tor-M2, Pantsir-S1. 

Giới chính trị dự báo, căng thẳng Nga-Ukraine khó có thể dịu bớt trong tương lai gần!

MINH NGỌC